En hier duiken we dieper op de materie in. Maaike, wil jij jouw visie delen over de veranderingen die de meeste gevolgen hebben gehad voor de uitvoering van de Jeugdwet?

“De veranderingen hebben op de volgende onderwerpen het meest invloed gehad: jurisprudentie, regiefunctie en integraal werken.

Jurisprudentie
De Jeugdwet is gigantisch in ontwikkeling. Met name rondom de begrippen eigen kracht en de afbakening van de jeugdhulpplicht komen steeds meer rechterlijke uitspraken. Deze geven de gemeenten handvatten om het recht op jeugdhulp beter te bepalen en geven tegelijkertijd helderheid over wat je van opvoeders mag verwachten rondom de verzorging en begeleiding van hun kind. Hierover geven we veel trainingen.

Regiefunctie Het blijft steeds zoeken hoe je als gemeente het beste je regiefunctie kunt invullen. Wat doen we wel? Wat doen we niet? Hoe kunnen we het beste samenwerken en de neuzen dezelfde kant op krijgen met al die belangen waarmee we tegelijkertijd mee te maken hebben? En wanneer schaal je ingezette voorzieningen weer af? Wanneer kan het gezin en het eigen netwerk het weer zelf? Veel van onze trainingen richten zich op deze vragen.

Integraal werken
Tegen de achtergrond van integraal werken, zie je dat jeugdprofessionals erg zijn gericht op doen wat werkt. Dat leren wij ze ook. Je hebt immers te maken met een hele kwetsbare doelgroep: kinderen.
Dan moet je soms kaders van bijvoorbeeld de Wmo, Schuldhulpverlening en Participatiewet doorbreken. Deze handelwijze wordt onder ander vormgegeven door veel gemeenten met de ‘Doorbraakmethode’ van het Instituut van publieke waarden. Hiermee wordt de stroperigheid van interne gemeentelijke processen rond bijvoorbeeld voorzieningen al leerlingenvervoer of schuldhulp vermeden. Zaken als termijnen, aanvraagprocedures en financieringskwesties worden doorbroken, waardoor er tijdig gebeurt wat er moet gebeuren gezien de belangen van het kind.”

En hoe denk je dat de toekomst voor de Jeugdwet eruit ziet in de komende jaren?
“De focus ligt op meer samenwerken met elkaar, het ontschotten van voorzieningen en aan de slag gaan met de aanbevelingen uit de Hervormingsagenda Jeugd. Ook de tijd nemen voor gezinnen om te luisteren en te onderzoeken waar de problemen vandaan komen ipv je te richten op symptomen is een belangrijke uitdaging. Daarnaast zal er meer worden ingezet op de ontwikkeling van lokale teams zodat zij zelf hulpvragen kunnen oppakken en niet hoeven door te verwijzen naar geïndiceerde hulp.

Meer samenwerken
De Wet aanpak meervoudige problematiek in het sociaal domein (Wams) zal de samenwerking binnen het sociaal domein gaan versterken. En natuurlijk heeft de Hervormingsagenda Jeugd een grote invloed op de gemeentelijke uitvoeringspraktijk. De rol van de integrale professional wordt hierdoor steeds groter. Bender realiseert dan ook de komende jaren het traineeship integrale professional, zodat tegemoet gekomen wordt aan deze vraag.

Afbouw gesloten jeugdzorg
Wat ook gaat spelen is de afbouw van de gesloten jeugdzorg en de inrichting van kleinschalige opvang van jeugdigen.. Ook meer focus op het voorkomen van uithuisplaatsing is een grote verandering. Dat betekent meer ambulante zorg, het inschakelen van netwerken en het beheersbaar houden van de thuissituatie. Dit vraagt wat van de hulpverlening maar ook van de ouders zelf. Preventie wordt nog belangrijker en enkelvoudige hulpvragen gaan meer richting de praktijkondersteuner met specialisatie jeugd waardoor er minder wordt doorverwezen naar geïndiceerde zorg.

Bredere rol gemeentelijke jeugdconsulent
De gemeentelijke jeugdconsulent/ wijkteammedewerker zal meer worden ingezet op het bieden van kortdurende laagdrempelige zorg op enkelvoudige problematiek.
In een wereld waarin het verschil tussen arm en rijk steeds groter wordt en alles duurder wordt, is het voor de kwetsbare doelgroepen harder werken om mee te mogen en te kunnen doen. Ouders moeten keuzes maken. Tijd, aandacht en zorg voor mijn kind of meer meedoen aan het arbeidsproces om het financieel breder te hebben waardoor de financiële stress afneemt. Iedere ouder wil het beste voor haar/zijn kind.
Inmiddels heeft 10% van de kinderen in Nederland een vorm van jeugdhulp. Daartegenover zien we dat de Nederlandse jeugd enorme veerkracht heeft en volgens UNICEF bovenaan staat als de gelukkigste kinderen op de wereld. Dat lijkt bijna niet te rijmen. Vanuit Bender houden we deze ontwikkelingen in de gaten en anticiperen we met ons opleidingsaanbod op deze veranderingen in de maatschappij. Hierdoor geven we handen en voeten aan de transformatie van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving.

SKJ-registratie
De vraag naar jeugdhulp zal niet afnemen. Er blijven veel jeugdconsulenten nodig. En dat is een grote uitdaging binnen een krappe arbeidsmarkt. Daarom kent de Bender Academie diverse praktijkprogramma’s waardoor zij – en herinstromers hun SKJ-registratie kunnen behalen. Ik verwacht dat gemeenten hiervan in de toekomst vaker gebruik gaan maken. Daarnaast moet de 5-jaarlijkse herregistratie worden geborgd, waarbij in de eerste herregistratieperiode het volgen van de Training Beroepscode en Tuchtrecht verplicht is. Deze en andere verplichte herregistratieactiviteiten, zoals intervisie en verdiepende trainingen, verzorgd de Bender Academie voor onze eigen professionals en die van onze opdrachtgevers. 
Samen staan we voor de ontwikkeling van de bewust-bekwame professional.”

Kan je een voorbeeld noemen van een opleidingstraject bij een van onze opdrachtgevers waarbij er impact is gemaakt?
“In gemeente Katwijk hebben we een mooie training verzorgd over de regiefunctie, vooral onder druk in een crisissituatie of veiligheidssituatie. Binnenkort starten we daar nog een keer met een vervolgtraining om daarop voort te bouwen en nieuwe medewerkers mee te nemen.

De trainingen die voor Katwijk is ontwikkeld zetten in op vaardigheden om de eigen rol te pakken en het benoemen van ieders rol in het traject en de belangen die daarbij horen. Het gaat over verantwoordelijkheden en de regie terugbrengen naar de inwoner. Uiteindelijk wordt er een routekaart gemaakt die de deelnemers als kader kunnen gaan gebruiken om een eenduidige werkwijze vast te houden.”

Gemeente Katwijk – “Dankzij Bender Academie hebben we onze Jeugdconsulenten verder gebracht in het professionaliseren van het wijkteam.”

Dankjewel Maaike, voor je inzet en het delen van je kennis en ervaring met onze eigen jeugdconsulenten én die van onze opdrachtgevers.
Wij maken graag trainingen op maat, ook voor jouw gemeente. Benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? Neem contact op met Maaike.