De opleiding bestaat uit meerdere trainingsdagen en is opgedeeld in vier modules. Voor elke module is thuisstudie noodzakelijk. Aan het eind van de modules volgt de proeve van bekwaamheid.
Module 1 - Achtergronden en wettelijk kader (2 dagen)
In deze module krijg je een juridische basis over de Jeugdwet waarbij de vertaling gemaakt wordt naar de dagelijkse uitvoeringspraktijk. We zorgen voor een goede afwisseling van theorie en actieve werkvormen.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
- visie en uitgangspunten van de Jeugdwet, 1 gezin-1 plan-1 regisseur;
- de (model) verordening, besluit van de Jeugdwet;
- pgb-financiering;
- omgaan met (privacygevoelige) gegevens;
- afbakening Zorgverzekeringswet (Zvw) en Wet
- langdurige zorg (Wlz);
- hoe de jeugdzorg voorheen was georganiseerd en wat nu de route voor een kind is;
- de toegangsmogelijkheden voor de Jeugdwet;
- partijen die betrokken zijn bij de toegang en de uitvoering van de Jeugdwet;
- de rol van het Adviesen Meldpunt Huiselijk geweld en Kind.
Module 2 - Doelgroep jeugd en gezin (3 dagen)
In deze module krijg je meer kennis over de jeugdige en zijn gezin die je tegenkomt in het jeugddomein. De meest voorkomende (ontwikkelings)stoornissen worden besproken en de gevolgen aarvan op het dagelijks functioneren. Hierdoor kun je een inschatting maken in welke mate er problemen zijn bij het welzijn en de veiligheid, het opvoeden & opgroeien van jeugdigen.
Ook wordt aandacht besteed aan ouders die problemen hebben met opvoeden.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
- verloop van de ontwikkeling van jeugdigen;
- jeugdigen met psychiatrische problematiek;
- jeugdigen met een verstandelijke beperking en/of lichamelijke beperking en/of zintuiglijke beperking;
- jeugdigen met chronisch (somatische) aandoening (o.a stofwisselingsziekte);
- jeugdigen met dyslexie;
- draagkracht /draaglast jeugdige /ouders en het gezin als systeem;
- ouders met beperkte opvoedvaardigheden (vanuit eigen problematiek, zoals licht verstandelijk beperkt (LVB)/psychiatrie/chronisch ziek);
- signaleren van latente opvoedingsvragen;
- relevante onderzoeksgegevens van de diverse doelgroepen;
- inzicht in behandelmogelijkheden en zo nodig aanvullend advies opvragen.
Module 3 - Vormen van jeugdhulp (3 dagen)
Deze module geeft je inzicht in verschillende vormen van jeugdhulp, zodat je samen met de jeugdige en zijn ouders en andere professionals kunt bepalen wat voor hen maatwerk is. De inhoud van de maatregelen van jeugdreclassering worden ook besproken.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
- preventie en lokale ondersteuningsmogelijkheden van het gezin/netwerk;
- participatieladders Jeugd, Gezin, Onderwijs en Vrije tijd;
- eigen kracht van het gezin/sociaal netwerk en gebruikelijke zorg door ouders;
- vrij toegankelijke jeugdhulpvoorzieningen, maatwerkvoorzieningen, respijtzorg, gecertificeerde instellingen;
- regisseurschap in jouw gemeente en samenwerking met lokale instanties zoals scholen;
- jeugdbescherming vanuit vrijwillig en gedwongen kader;
- jeugdreclassering en VIV jeugd (verkenning invulling vrijheidsbeneming justitiële jeugd);
- gezins-/familieplannen.
Module 4 - Het gesprek en onderzoek bij gezinnen (2 dagen)
Je start deze module met een e-module waarmee basiskennis wordt overgedragen. In de klassikale cursus bieden wij je twee intensieve en actieve cursusdagen aan. Naast verdieping op de theorie gaan we vaardigheden oefenen. Op de laatste (mid)dag oefen je een (deel van een) gesprek met een acteur.
De volgende onderwerpen komen aan bod vanuit de eigen praktijk:
- wat zijn de doelen, de structuur en de inhoud van het gesprek?;
- hoe voer je het gesprek met een jeugdige (en zijn gezin)?;
- wat is de afweging met wie (eerst) in gesprek en waarom?;
- hoe is jouw gesprekshouding en met welke vaardigheden maak jij een open dialoog mogelijk?;
- wat zijn jouw krachten en valkuilen in een gespreksvoering?;
- hoe ga je om met weerstand in bepaalde gesprekken?;
- hoe leid je een gesprek in en maak je bijvoorbeeld gebruikelijke zorg van ouders bespreekbaar?;
- hoe maak jij de verhouding draaglast/ draagkracht van de individuele gezinsleden en als systeem bespreekbaar?;
- hoe breng je het netwerk in kaart en maak je gebruik van instrumenten ter visualisatie voor jeugdigen (en zijn gezin) tijdens het gesprek?;
- het betrek je jeugdige, ouders en hulpverleners bij elkaar tijdens het proces?;
- hoe bouw jij een samenwerkingsrelatie op met jeugdige/ouders?
Proeve van bekwaamheid (0,5 dag)
De proeve van bekwaamheid bestaat uit een kennisgedeelte en een praktijkgedeelte. In de kennistoets worden vragen gesteld over de inhoud van alle modules. Deze toets maak je thuis. Je krijgt van de docent persoonlijk een reactie. Daarna voer je de praktijkopdracht uit het voeren van een keukentafelgesprek. Van tevoren krijg je gegevens van een jeugdige (en zijn gezin) en je kunt je thuis hierop voorbereiden. Je voert het gesprek met een jeugdige (een acteur). Na het gesprek krijg je de gelegenheid te reflecteren op je werkwijze en hoor je van de acteur én van de beoordelaar hoe zij vonden dat het gesprek ging.
Je krijgt waardevolle tips mee, waardoor je gesprekken met jeugdigen (en hun gezinnen) hierna nog beter gaan verlopen. Het laatste onderdeel van de proeve is het maken van een rapportage. Thuis verwerk je de gegevens uit het keukentafelgesprek in een familie-/gezinsplan en maak je een reflectieverslag van het gesprek. Deze worden nagekeken door de docent en ook hierop krijg je feedback.
De beoordelaar geeft voor alle onderdelen een score en aan de hand daarvan wordt bepaald of je de proeve met goed gevolg hebt afgelegd.